2011 Kasım Vaazı
Sesli Vaazlar
KONUSU: KURBAN
BAYRAMI VE KURBAN İBADETİ İLE ALAKALALI HUSUSLAR (14)
بسم
الله
انا اعطينا ك
الكوثر فصل لربك
وانحر ان شا
نءك هوالا بتر
صد ق الله
العظيم
قا ل من
كان له سعة و
لم يضح فلا
يقربن مصلا نا صدق
رسول الله
Muhterem kardeşlerim, Mevlam nasıp ederse 06/11/2011günü Kurban
Bayramını idrak etmiş olacağız. Şimdiden bayramınızı tebrik eder iki cihanda
aziz olmanızı dilerim. Kurban; Allah
rızasını kazanmak amacı ve ibadet niyetiyle belirli vakitte, belirli nitelikleri
taşıyan hayvanı usulünce kesmektir. Buna Arapçada “UDHİYYE” denir.
Kurban Allah’ın sayısızca lütfettiği nimetlere karşı bir
teşekkürdür. Kurban bir ibadet olarak insanlık tarihi kadar eskidir. Kurban
kesmek, insanı Allah a manen yaklaştıran
bir ibadet sayılmıştır. Kuran ı kerimde Hz Âdem’in iki oğlunun ALLAH a kurban
takdimiyle ilgili ayeti kerimede:
وا تل
عليهم نبا ا
بني ادم بالحق
اذ قر با قربانا
فتقبل من احد
هما ولم يتقبل
من الاخر
“( Ey
Muhammed)onlara Adem’in iki oğlu ile ilgili haberi hakkıyle
oku.Hani her ikisi birer
kurban sunmuşlardı, birinden kabul edilmiş, diğerinden kabul edilmemişti. (kurbanı
kabul edilmeyen ötekisine): Seni öldüreceğim demişti. Diğeri ise; Allah, yalnız
kendisinden korkanlardan kabul eder dedi ve devam etti:”Allah
a yemin ederim ki seni öldürmek için bana el uzatsan da ben seni öldürmek için
sana el uzatacak değilim. Ben âlemlerin Rabbi olan Allah tan korkarım” dedi
(Maide,27-28) Buradan anlaşılan, kurban kesenlerden biri iyi niyeti ve Allah
tan korkması nedeniyle sunduğu kurban kabul görmüş, diğeri ise kötü niyeti
sebebiyle kurbanı kabul edilmemiştir.
قا ل
انما الاعمال
با النيات
وانما لكل
امرءى ما نوى
“Amellerin
kıymeti ancak niyetlere göredir. Herkesin niyet ettiği ne ise eline geçecek
olan ancak odur” buyrulmuştur.
Kurbanın hükmü, kitap ve
sünnetle sabit olup, Hicretin ikinci yılında meşrû
kılınmıştır Kur’ân’ı kerimde:
بسم
الله والبدن جعلناها
لكم من
شعاءرالله
لكم فيها خير
فاذكروا اسم
الله عليها
صواف .......
“Kurbanlık deve
ve sığırlar, Allah’ın size olan nişanelerinden( Allah ın
size verdiği dinin alametlerinden) kıldık. Sizin için onlarda hayır vardır. O
halde onları ön ayaklarından biri bağlı olduğu halde keserken üzerlerine Allah’ın
adını anın. Yanları yerlere yaslandığı (yani canları çıktığı ) vakit onların
etlerinden yiyin, kanaat edip istemeyene de, isteyene de yedirin. Böylece
onları sizin emrinize verdik ki, şükredesiniz.” (Hac,36)buyrulmuştur.
Aziz kardeşlerim, kurban ibadeti İslâmiyet ten öncede vardı, Bugünkü
şekliyle dinimizde ki kurban ibadeti, Hz. İbrahim le başlar. Hz. İbrahim, bir
oğlu olduğu takdirde onu Allah a kurban etmeyi adamıştı. Aradan zaman geçtikten
sonra, oğulları dünya ya geliyor ve bu ahdi rüyasında kendisine hatırlatılmış,
İbrahim(a.s.) rüyasını, oğlunu kurban etmesi gerektiği şeklin de yorumlamış
ve büyük bir imtihan karşısında olduğunu anlamıştı. Hz. İb
rahim, hiç tereddüt göstermeden bu konuyu oğlu Hz İsmail e açmış, baba oğul
büyük bir teslimiyetle ilâhi emri yerine getirmeye
yöneldikleri sırada, yüce Allah, onların bu bağlılıklarına karşılık Hz. İsmail
yerine bir koçun kurban edileceğini Cebrail vasıtasıyla kendisine bildirmişti.
Kur’ân ı kerimde şöyle anlatılıyor:
بسم
الله
رب هب لي من
الصالحين
فبشرناه
بغلام حليم
فلمابلغ معه
السعي قال يا
بني اني ارى
فلمنام اني
اذبحك فانظر
ماذا ترى قال
يا ابت افعل
ماتوءمر
ستجدوني ان
شاء الله
من الصا
برين فلما
اسلما و تله
للجبين
(saffat,37/100-111)
“(İbrahim)’Ey Rabbim! Bana iyilerden (bir oğul)ihsan et’, dedi.
Bizde kendisine yumuşak huylu bir oğul müjdeledik. Oğlu yanında koşacak çağa
gelince; ‘Ey oğlum! Ben seni rüyamda boğazladığımı görüyorum, bir düşün ne
dersin ?’ dedi. (İsmail),’ Babacığım! Sana ne emrolunuyorsa
onu yap, inşallah beni sabredenlerden bulacaksın’ dedi. Nihayet her ikisi de
(Allah ın emrine) teslim olup, İbrahim de onu yüz
üstü yere yatırınca, ona şöyle seslendik: Ey İbrahim, rüyana gerçekten sadakat
gösterdin, şüphesiz biz iyilik yapanları, böyle mükâfatlandırırız. Şüphesiz bu
apaçık imtihandır. (İsmail e karşılık)büyük bir kurbanlık fidye verdik. Kendisinden
sonra gelenler arasında ona güzel bir nam bıraktık. Selâm olsun İbrahim e. İşte
biz iyi insanları böyle ödüllendiririz. Çünkü o mümin kullarımızdandır.”
buyrulmuştur.
Bu ayeti kerime de, rüyanın da vahiy olduğu teyit edilmektedir.
Değerli kardeşlerim kurban, insanın
Allah a yaklaşmasına ve Onun rızasını kazanmasına vesile olan bir ibadettir.
Tüm ibadetlerde olduğu gibi kurbanda da
niyet ve ihlâs şarttır. Kur’ân ı kerim de:
بسم
الله
لن ينال الله
لحومها و لا د
ماءوها ولكن
يناله التقوى منكم
“ Onların ne etleri ne de kanları Allah a ulaşır. Fakat O na sadece sizin takvanız ulaşır” (Hac,22/37) anlamındaki
ayet, bütün ibadetlerin temel şartı olan “ihlâs”a
vurgu yapmaktadır.
Aziz kardeşlerim, Kur’ân da kurban
kesilmesi emredilmektedir:
بسم
الله
فصل لربك
وانحر
“Rabbin için namaz kıl, kurban kes”
(Kevser.108-3) buyrulmuştur. Her ne kadar “ venhar” kelimesinin
başka anlamlar ı olduğu söylenmekte ise de, kurban ibadetinin kesin dayanağı Peygamberimizin
sözleri ve uygulamalarıdır. Hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Peygamberimiz,
قال من
كان له سعة
ولم يضح فلا
يقربن مصلا نا
“Kimin hali vakti yerinde olur da kurban kesmezse namazgahımıza yaklaşmasın”
buyurmuştur. İmamı azam bu hadise dayanarak kurban kesmenin vacip olduğuna
hükmetmiştir. Diğer hadisi şeriflere dayanarak, Şafi, Maliki ve Hanbeliyle Hanefilerden İmam Ebu Yusuf a göre de, kurban
kesmek sünneti müekkededir.
Değerli müslümanlar,
kurban kesmekle; akıllı, buluğa ermiş ve Nisap miktarı para veya servete sahip
olan mukim müslümanlar yükümlüdür. Zenginlik ölçüsü, kişinin
asli ihtiyaçlarının ve borcunun dışında, Nisap miktarı malının veya parasının
bulunması gerekir. Kurbanlık malın üzerinden bir yıl geçmiş olması ve malın artıcı
cinsinden olması şart değildir. Nisap miktarları; beş deve, 30 sığır, 40
koyun-keçi, 80.18 gram altın veya bu değerde para veya ticaret malı, 561 gram
gümüş ve 650 kilogram toprak mahsulüdür. İslâm a göre kurban kesilecek Hayvanlar:
Koyun, keçi, sığır, manda ve devedir. Bunların dışındakiler kurban olmaz. Koyun
veya keçi bir kişi, sığır, manda ve deve yedi kişi ye kadar ortaklaşa kurban
edilebilir. Kurban olamayan özürlü
hayvanlar: 1- iki veya bir gözü kör, 2-Aşırı derecede zayıf, 3-Yürüyemeyecek
derecede kötürüm ve topal, 4-kulağının ve kuyruğunun üçte birinden fazlası
kopmuş, 5-Dişlerinin yarıdan fazlası dökülmüş, 6-Doğuştan kulağı olmayan, 7-
koyun ve keçide bir, sığırda iki memesi kurumuş, 8- Ağır hasta olan hayvanları
kurban etmek caiz olmaz.
Bu nedenle, kurbanlık satın alınırken
dikkat etmek gerekir. Kurbanın rüknü kurban kesmek olduğundan, kurbanlık
hayvanın bedelini yoksullara vermekle, kurban kesilmiş sayılmaz. Kesim
esnasında hayvan yere yatılırken
şu ayetler okunur:
بسم
الله
اني
وجهت وجهي
للذي
فطرالسموات
والارض حنيفا
وما انا من
المشركين قل ان
صلاتي ونسكي و
محياي و مماتي
لله رب
العالمين
“ Ben hakka yönelen birisi olarak yüzümü gökleri ve yeri yaratana
çevirdim, ben Allah a ortak koşanlardan ( müşriklerden) değilim.” (En’ âm,6/79)
“ Şüphesiz benim namazım, ibadetim (kurbanım) hayatım ve ölümüm hep âlemlerin
Rabbi olan Allah içindir” (En’ âm, 6/162) buyrulmaktadır.
Kurban kesen kişi devamlı tekbir getirir, ara vermeden “ Bismillahi
Allahu Ekber” diyerek kesimi yapar. Değerli
kardeşlerim, kurban, fert ve toplum açısından çok çeşitli işlevi olan mali bir
ibadettir. Kurban eti; hısım, akraba, fakir ve kimsesizlerle paylaşılır. Hatta
Müslüman olmayan komşulara da verile bilir.
Aziz kardeşlerim, kurban bayramı namazı
da vaciptir. Bayram namazı, güneş doğduktan
ve kerahat vakti çıktıktan sonra, öğleye kadar
kılınır.
Bayram gecelerini dua ve ibadetle
geçirmek, kaza namazı kılmak, kur’ân okumak ve
Allahtan af ve mağfiret dilemek gerekir. Temizlik yapılarak temiz elbiselerle
sabah namazına gitmek namazdan sonra başta anne, baba ve yakın uzak akraba,
komşu v.s. Müslümanlarla bayramlaşmak, özellikle
dargınların barışmasını sağlamak en önemli görevlerimizdendir. Her zaman olduğu
gibi bayram günlerinde de İslâm ın emrettiği şekilde
insanlara iyi davranmalı, incitici davranışlardan sakınmalıyız.
Mübarek bayramın ülkemize, İslam
âlemine ve bütün insanlığa iyilik ve hayırlar getirmesini diliyorum. Bayramınızı
tebrik eder, Allahtan rahmet ve mağfiret dilerim. Âmin Elfatiha.
30/09/2011
- Muharrem Çöllü